Cyberpesten neemt toe: "Ook wij blijven niet gespaard"

In die zogenoemde Juice Channels kunnen jongeren anoniem roddels insturen over hun medeleerlingen. Dat gaat van vrij onschuldige berichten zoals 'persoon A heeft een crush op persoon B', maar in sommige gevallen gaat het ook over seksueel getinte en inhoud en kunnen we spreken over smaad.

Ook in Don Bosco Gent campus Sint-Pieters merkt directeur Dirk Kerckhoven op dat zijn school helaas niet gespaard blijft. "We betreuren dit natuurlijk ten zeerste", aldus de directeur. "Het lijkt er vandaag sterk op dat de samenleving de negatieve uitwassen van het sociale mediagebruik bij jongeren en volwassenen niet meer in regie en onder controle heeft. Dat baart ons grote zorgen."

De leerlingen vinden allerlei manieren om deze roddels de wereld in te sturen. "We stellen vast dat op bepaalde momenten in lessen leerlingen foto's van elkaar nemen, die vervolgens via allerlei kanalen verstuurd worden", gaat Dirk voort. "We vinden in kluisjes (lockers) briefjes waarin leerlingen gevraagd worden om roddels op bepaalde sociale media te posten. Vooral de 'normaliteit' waarmee dit gebeurt, baart ons zorgen. In de beleving van jongeren lijkt het allemaal onschuldig."

Er wordt in eerste instantie naar het onderwijs gekeken om te anticiperen op ontwikkelingen in de samenleving en de jongerenleefwereld. "Tegelijk doen we een appèl op ouders om het gesprek te blijven voeren met de kinderen over zowel de positieve als de negatieve impact van berichten op en het gebruik van sociale media in het algemeen. Hoe lastig dat soms ook mag zijn", roept de directeur op.

"Er bestaat jammer genoeg geen handleiding om het gesprek met jongeren te voeren. Het is telkens opnieuw proberen en connecteren. Soms lukt dat aardig, soms loopt het spaak. De leefwereld van de jongeren botst vaak met die van de volwassenen. Volwassenen zijn geen digital natives, jongeren zijn dat wel. We krijgen wel eens te horen 'dat we oud zijn en het niet begrijpen'."

Volgens Dirk is de keukentafel dé plek om hierover met jongeren te praten. "De keukentafel is de plek bij uitstek om stil te staan bij de dag en het gesprek te voeren over het reilen en zeilen op de school, de dag neer te leggen en om tijd voor elkaar te maken", stelt hij. "Het gesprek voeren met de kinderen vanuit empathie en begrip, zonder meteen in een oordeel te vervallen, is lastig en maakt ons als volwassenen kwetsbaar. Net daar ligt de kracht van de keukentafel."

"Kinderen voelen dat ze hun verhaal mogen vertellen, dat er geluisterd wordt, zonder dat er meteen een oordeel volgt of meteen een oplossing. Dat laatste komt wel. In dergelijk gesprek ontstaat een proces van bewustwording, een reflectie die vaak meer impact heeft dan we vermoeden. Op een authentieke manier worden zorgen gedeeld, worden kinderen zich bewust van bepaalde (negatieve) effecten en vooral dat het hun recht is om grenzen aan te geven en pestgedrag te melden. Die ervaring is van onschatbare waarde. Het kan immers niet dat iemand die slachtoffer is van 'pesten' zich moet verantwoorden."

Dirk sluit af met positieve woorden. "We streven ernaar om een school te zijn die voor alle jongeren een 'safe room' is. Soms is dat bijzonder lastig. Elke melding van een jongere die zich om welke reden niet goed voelt, is er één te veel en moet ons doen nadenken over het 'waarom'. Maar toen ik gisterenmiddag op de speelplaats jongeren zag chillen, ravotten, sjotten en basketten ... ongedwongen en ontspannen ... voelde ik hoe fijn het is om directeur te zijn. Of hoe anderhalf uur zonder mobiele telefoon ruimte voor het andere creëert. Het is een verademing."