LIVE: Bart en Dieter op het Algemeen Kapittel in Turijn

Heb je vragen over het Algemeen Kapittel? Stel ze via de onderstaande button! Bart en Dieter beantwoorden ze graag.

In de brief van de provinciaal van de maand maart vind je een inhoudelijke terugblik op de eerste maand van het Algemeen Kapittel. "Vorige week vrijdag hebben we het tweede thema aangevat: Salesianen, Salesiaanse Familie en Don Boscowerkers (leken) mét en voor jongeren. We volgen hetzelfde stramien in de zes commissies en dus komt er nog een lang luistermoment aan. Zondagnamiddag 23 maart beginnen we dan aan de voorbereidingen voor de keuze van een nieuwe Algemeen Overste en van de leden van de Hoofdraad."

Zo zag de derde week in Turijn eruit voor Bart en Dieter...

Het programma zat ook deze week goed vol, maar Bart nam even de tijd om een aantal interessante wist-je-datjes met ons te delen. "Er werd een stand van zaken opgemaakt van de congregatie waarbij elke regio en elke sector aangaf welke lijnen ze hadden uitgezet sinds het 28ste Algemeen Kapittel in 2020. We ontvingen ook een bundel van 442 bladzijden met cijfergegevens: de congregatie in statistieken. Ik deel er graag een aantal."

• In 2014 waren er wereldwijd 15.159 salesianen, vandaag zijn dat er nog 13.575. Het gaat dus over een daling van 10% in 10 jaar tijd. Een serieuze daling, maar toch nog minder dan andere congregaties zoals bijvoorbeeld de jezuïeten (15%), de Minderbroeders (15%) of de Zusters van Don Bosco (17%).
   
• In 2024 waren er 419 nieuwe roepingen (novicen), in 2014 was dat aantal vergelijkbaar: 426. Opmerkelijk is het verschil naargelang de regio, waarbij de enorme groei van de Afrikaanse landen opvalt:
  
  Afrika van 114 naar 206
  Zuid-Azië van 122 naar 97 
  Oost-Azië en Oceanië van 61 naar 46
  Europa Centrum-Noord van 34 naar 19
  Zuid-Europa van 21 naar 9
  Interamerika van 45 naar 26 
  Amerika Zuid van 29 naar 16
   
• In Afrika vinden we de salesianen met de laagste gemiddelde leeftijd (% onder 30 jaar): Mozambique 53%, Tanzania 61%, Madagascar 52% en Zambia – Zimbabwe 45%. Afrika heeft ook de meeste landen met een hoog percentage medebroeders tussen 31 – 50 jaar. Ook India-Thiruchi, de provincie van onze salesiaan-missionarissen Leo, Mano en Anthiyok scoort hoog. De helft van de salesianen is er tussen de 31 en 50 jaar.
   
• Zoals verwacht staat onze provincie Vlaanderen-Nederland ook ergens op de eerste plaats, namelijk bij de hoogste gemiddelde leeftijd. De top 3 wereldwijd: Vlaanderen-Nederland: 77, Spanje: 72, Frankrijk: 71.
   
• Ook wat overlijdens betreft zien we een gelijke tred over 10 jaar tijd bekeken: 233 in 2014, 214 in 2024. 2020, de Covidperiode, was een uitschieter met liefst 401 overlijdens.
   
• Wat uittredingen betreft, is er goed nieuws te melden. In 2014 waren dat er nog 251, in 2024 waren dat er wereldwijd 'slechts' 171.

Het liet even op zich wachten, maar bij deze een antwoord op twee ingestuurde vragen: "Hoe wordt de nieuwe Algemeen Overste verkozen?" en "Hoe werd beslist dat Dieter voor onze provincie mee naar het Kapittel ging?"

Na een aantal dagen van spirituele voorbereiding begon het 29e Algemeen Kapittel in Turijn zaterdag officieel met de vaststelling van de regels en werkstructuren. De leden bespraken het voorgestelde reglement, ingediend door vicaris Stefano Martoglio, en analyseerden het in verschillende taalcommissies om inclusieve besluitvorming te waarborgen. De definitieve goedkeuring werd uitgesteld om wijzigingen en aanvullingen te verwerken.

Een opvallende innovatie was het intensieve gebruik van technologie. Elke deelnemer kreeg een tablet met relevante documenten en een speciaal intranetplatform, waardoor stemmen sneller en nauwkeuriger verloopt. Dit bespaarde tijd die anders aan handmatige tellingen besteed zou worden. Tijdens de eerste dag werden drie moderatoren binnen enkele minuten verkozen via dit systeem.

De spirituele voorbereiding op het 29e Algemene Kapittel werd afgesloten met een pelgrimstocht van de deelnemers naar Colle Don Bosco, de symbolische plek van salesiaanse oorsprong. De deelnemers aan het Kapittel, verdeeld over zes taalgroepen, bezochten de plaatsen waar Don Bosco werd geboren, opgroeide en volwassen werd in zijn roeping. Voor velen riep de route herinneringen op aan eerdere bezoeken, maar voor allen was het een uitnodiging om het heden op verantwoorde wijze te leven en belangrijke beslissingen te nemen voor de toekomst van de congregatie.

's Middags bezochten de deelnemers Chieri, een stad die nauw verbonden is met de vormingsjaren van Don Bosco. Deze dag gaf de deelnemers aan het Algemene Kapittel een hernieuwd gevoel van verbondenheid met de salesiaanse missie en de visie van Don Bosco, en versterkte hun inzet om jonge mensen te dienen met een toekomstgericht perspectief. En nu... tijd voor het echte werk!

Het Algemeen Kapittel is intussen goed gestart, tijd om eens bij Bart en Dieter te horen hoe het daar in Turijn verloopt. "De eerste helft van deze week werden we op een spiritueel inhoudelijke manier meegenomen in het thema van het Algemeen Kapittel: 'Gepassioneerd door Jezus Christus. Toegewijd aan jonge mensen'", vertelt Dieter. "Dagelijks werden er twee inleidingen gebracht door de voormalige Algemeen Overste don Pascual Chávez. Zo liet hij ons bijvoorbeeld nadenken over het mystieke karakter van ons salesiaans leven." Wie meer wil weten over dit thema en de woorden van don Chávez, kan terecht bij dit artikel. Hieronder vind je nog enkele sfeerbeelden van de eerste dagen van Bart en Dieter.

Ter info: er kwamen ook nog enkele vragen van onze lezers binnen, de antwoorden volgen zeker een dezer dagen.

De eerste (kennismakings)dagen zitten er intussen op. Bart en Dieter vertellen:

Dieter: "Als mensen me vragen wat een Algemeen Kapittel juist is, antwoord ik altijd: 'Acht weken vergaderen.' Natuurlijk geef ik nadien ook nog wat extra uitleg van wat dat inhoudt. Ik besef dat er veel vergaderingen en overlegmomenten zullen zijn. Toch hoop ik vooral ook heel wat internationale contacten te leggen. De hele wereldcongregatie is daar aanwezig en ik ben benieuwd naar hoe het charisma van Don Bosco - of ja, 'het vuur van Don Bosco' - in andere delen van de wereld leeft. Tijdens het vorige Provinciaal Kapittel (februari 2024) werd ik gekozen om samen met Bart deel te nemen. De medebroeders hebben er blijkbaar vertrouwen in dat ik de stem van onze provincie ook een stuk kan laten horen. Dat maakt me nederig en dankbaar. Ik heb op de deelnemerslijst ook gezien dat er een paar medebroeders met wie ik in Rome samenwoonde, ook deelnemen aan het Algemeen Kapittel. Dat werd dus al een fijn weerzien."

Bart: "Na een dagje reizen was het tijd om ons te registreren. Na de controle van de gegevens kregen we in ruil een gevulde rugzak om dit kapittel door te komen. Vervolgens moesten we nog even langs de fotograaf voor een soort ‘mugshot’ (een foto die later nog van pas kan komen) en om 15 uur verzamelden we op het plein onder de kamers van Don Bosco. Daarna gingen we in stoet naar de basiliek van Maria Hulp der Christenen voor de plechtige openingsviering. De organist van de basiliek gebruikt graag alle orgelpijpen en met wat trompetten en bazuingeschal klonk het heel feestelijk.  Wie geen Italiaans kent, kan de inhoud van de preek zelf invullen, want er is geen vertaling tijdens de vieringen. Aansluitend vulden we de aula waar de werkzaamheden de komende maanden zullen doorgaan. De officiële opening met een woordje van de burgemeester van Turijn en van de vicaris van de Algemeen Overste die de toon zette voor deze belangrijke bijeenkomst van de salesiaanse congregatie. Een groet van zr. Simona, in het Vaticaan de prefect voor het religieus leven en vervolgens een welkom door zr. Chiara, Algemeen Overste van de zusters van Don Bosco en een bemoediging van de verantwoordelijke van de Medewerkers van Don Bosco. Met dan de officiële mededeling dat het 29ste Algemeen Kapittel begonnen was."

Een eerste vraag die ons bereikte: "is er ooit al een Belgische Algemeen Overste geweest?" Het antwoord vind je hieronder:

Op de pagina 'Salesiaanse termen' vind je al een korte uitleg, maar hieronder leggen we het uitgebreid uit.

De Salesianen van Don Bosco zijn actief in meer dan 130 landen die worden opgedeeld in verschillende provincies. Onze provincie (BEN) bestaat uit Vlaanderen & Nederland, Wallonië behoort dan weer tot de Franse provincie (FRB). De congregatie kent verschillende niveaus van leiderschap:
 

• Provinciaal: verantwoordelijk voor een specifieke provincie, zoals Vlaanderen & Nederland.
• Regionaal: coördineert meerdere provincies binnen een regio (bijvoorbeeld West-Europa).
• Algemeen Overste: staat aan het hoofd van de wereldwijde congregatie en is de rechtstreekse opvolger van Don Bosco.

Zowel de provinciaal als de Algemeen Overste worden bijgestaan door een raad die hen ondersteunt in hun taken.

Elke zes jaar komen salesianen van over de hele wereld samen tijdens het Algemeen Kapittel om het reilen en zeilen van de Don Bosco-beweging te bespreken. Elk land stuurt vertegenwoordigers naar het Algemeen Kapittel. Voor Vlaanderen & Nederland zijn dat de provinciaal (Bart Decancq) en een verkozen salesiaan (Dieter Verpoest). Dieter werd verkozen tijdens het Provinciaal Kapittel, hetzelfde soort overlegorgaan maar dan op niveau van de provincie. Tijdens het Algemeen Kapittel:
 

• blikken de aanwezigen terug op de voorbije zes jaar en analyseren ze de ontwikkelingen.
• bepalen ze de koers voor de komende zes jaar en stellen ze een actieplan op.
• wordt een nieuwe Algemeen Overste en een nieuwe raad gekozen.

Deze verkiezingen hebben grote impact: de verkozen salesianen zullen minstens zes jaar lang de wereldwijde leiding hebben over hun sectoren en de beweging.