"We moeten een ‘stoveke’ zijn voor elkaar"

Een knal, een rookpluim en met stof bedekte mensen die weglopen. Eén van hen draagt een kind. De armpjes zwieren levenloos heen en weer bij elke stap. Mannen schreeuwen, vrouwen huilen. Een tank rolt over het puin voorbij als een dinosaurus in een tweederangs Amerikaanse film. Velen kijken er niet meer van op. Het is dagelijkse kost op het journaal. Wat later hoor ik spreken over de groeiende onzekerheid in de wereld en een politicus heeft het zelfs over de Derde Wereldoorlog die, als hij al niet begonnen is, klopt aan de achterdeur. We moeten voorbereid zijn op crisissituaties. Wat een tijd.

Ik druk op de uitknop van de tv. De stilte vult de woonkamer en mijn gedachten nemen me mee naar mijn kindertijd, de prille jaren tachtig. We sukkelden toen uit een oliecrisis en maakten een revival van de Koude Oorlog mee. De bewapeningswedloop vulde het ene journaal na het andere. Er kwamen kernwapens in België en de Nederlandse popgroep ‘Doe Maar’ schreef het beruchte nummer ‘De Bom’ waarin ze opriepen om snel je bucketlist (dat woord bestond toen nog niet) af te werken voordat de bom valt. Er werden mopjes gemaakt over hoe per vergissing op de ‘rode knop’ werd gedrukt en men vroeg zich af hoeveel keer de mens met alle wapens samen de aarde kon vernietigen. En ik…ik was bang. Ik kon niet slapen. ’s Avonds lag ik als tienjarig jongetje te staren in het duister, ging ik de morgen nog wel halen?

Ik ben ervan overtuigd dat er vandaag ook kinderen in bed liggen te piekeren. Angstig. Er is een verschil tussen kinderen en volwassenen. Kinderen hebben nog geen referentiekader dat als een filter over het journaal ligt. Alles komt harder binnen want ze kunnen nog niet relativeren (iets in relatie zetten tot iets anders). Kinderen praten hier niet altijd over, maar de angst is er wel. Ze hebben soms de neiging om hun ouders te beschermen en hen niet altijd op te zadelen met hun zorgen. Ze willen volwassenen sparen want het is al moeilijk genoeg.  Sommige kinderen liggen met hun eigen gevoelens eenzaam te zijn, te wachten, te hopen, te denken, te bibberen, te zwijgen. Verborgen.

In tijden zoals vandaag is het goed dat wij, als ouders, die stilte doorbreken. Het is belangrijk dat we ons referentiekader delen, dat we toegeven dat ook wij soms bang zijn maar dat we ook zeggen hoe we hiermee omgaan. Angst is een wezenlijk deel van het menselijk en dierlijk zijn.Praten over angst is een eerste stap. Het journaal komt binnen bij een tienjarige, hard en ongenuanceerd. Gelukkig zijn er nu initiatieven zoals Karrewiet, maar dat neemt niet weg dat we oog moeten hebben voor de belevingswereld van onze kroost.

Het is de Warmste Week: vlammen tegen eenzaamheid. We moeten een ‘stoveke’ zijn voor elkaar zodat iedereen zich aan iedereen kan warmen. Misschien is in deze barre tijden eenzaamheid dichter dan je denkt. Neem elkaar goed vast. Praat zacht in de donkerste dagen van het jaar en zoek ook eens die uitknop op de tv of tablet. Samen woorden zoeken voor angst is ook een vorm van elkaar graag zien. Je staat er niet alleen voor. Wat er gebeurt is erg, maar we hebben elkaar.

Laten we een kaarsje aansteken voor alle kinderen in geweld.
Laten we blijven hopen.
Laten we blijven geloven dat wereldvrede bestaat.
Laat dit de boodschap van de kerststal zijn.